Je hebt de keuze, horen wij vaker. En inderdaad, in het alledaagse leven moeten wij zo vaak kiezen dat er ondertussen een nieuw psychologisch probleem is ontstaan: de keuze-stress. Maar in tijden van een crisis werkt dit anders, want dan heb je niet veel te kiezen. Een crisis doorbreekt de gewone loop van het leven en »dwingt« ons om van vertrouwde gewoontes afstand te nemen. In een crisis word je voor het blok gezet. Zo is het, daar moet je mee leven. Geen keuze dus! Of je wilt of niet, je moet met de situatie mee. Maar hier houden wij niet van en daarom gaan wij ons tegen de situatie verzetten. Tegenstribbelen, opstandig zijn, klagen – allemaal heel begrijpelijk. Het is oh zo normaal en zo menselijk. Want wij houden niet van crises en allang niet van deze corona-crisis. Hadden wij tot nog toe misschien last van de moderne keuze-stress (een luxeprobleem!), nu hebben wij het moeilijk omdat er niets te kiezen valt. Normaal regelen wij het leven, maar nu wordt het leven voor ons geregeld. En wij moeten maar mee, want wij hebben géén andere keuze.
WIJ HEBBEN NIETS TE KIEZEN
De corona-crisis stelt ons dus op de proef: vechten en tegenstribbelen of accepteren en meewerken? Maar als wij tegenstribbelen is het haast onmogelijk om deze crisis goed te doorstaan en het nodige eruit te leren. Ook al begrijpen wij misschien dat ons verzet de crisis-pijn erger maakt, dat ons gevecht de crisis langer laat duren, toch kunnen wij het tegenstribbelen niet zomaar stoppen. De beperkingen door de corona-maatregelen, de eventuele eenzaamheid, de financiële problemen … en niet ertegen in opstand komen? Haast onmogelijk! Als iemand van ons vraagt om de actuele crisis gewoon te accepteren en mee te werken, kunnen wij vaak geprikkeld reageren. En we krijgen vervolgens te horen: je moet je erbij neerleggen, geef het een plek in je leven, accepteer het, dan wordt het makkelijker. Al deze adviezen uit de alledaagse psychologie, wij kunnen er niets mee. Want niemand kan ons uitleggen hoe wij dit zouden kunnen doen. Vooral als het om dingen gaat die wij gewoon niet kunnen doen. Omdat zij zich aan de macht van ons eigen ik onttrekken: gezondheid, vriendschap, liefdevolle relaties, geluk … Wij kunnen ze niet doen en niet afdwingen. Wel kunnen wij proberen om ernaar toe te werken. Meer niet. En sowieso is acceptatie iets dat wij niet kunnen doen. Wél kunnen wij ernaar toe groeien. Pas als wij leren het te laten gebeuren, doet zich het accepteren van zelf voor – na verloop van tijd. Maar wie heeft tegenwoordig nog het geduld of de liefde tot God om het proces van acceptatie zijn eigen gang te laten gaan?
WIJ HEBBEN WÉL EEN KEUZE
Wij kunnen dus niets tégen de crisis doen, maar wij kunnen wel iets mét de crisis doen. Wij hebben niet de keuze om deze corona-crisis te stoppen, maar wij hebben wel de keuze hoe wij ermee omgaan. Natuurlijk zullen wij op de maatregelen en geboden letten die vooral de risicopatiënten moeten beschermen. Maar tegelijkertijd kunnen wij zoveel meer doen: de familiekring opnieuw ontdekken, eenvoudiger en rustiger leven – minder op stap dus, maar wél bewegen en gezond voedsel eten. Terug naar de basics. Dit kunnen wij wél doen. Ook al worden wij min of meer ertoe gedwongen, het gaat beter als wij deze dingen vrijwillig doen en als wij deze crisis een »zinvolle« betekenis toekennen. Als wij veronderstellen dat zij een aanvullende of zelfs corrigerende functie heeft voor onze verwereldlijkte en extraverte uitgaanscultuur. Het zou goed mogelijk kunnen zijn dat het corona-virus niet zomaar een euvel is, maar dat het Leven dit harde middel gebruikt om ons een spiegel voor te houden en ons een andere weg te wijzen. Misschien helpt deze crisis ons om een culturele onevenwichtigheid te herstellen? Wat ze ons voorschotelt is beslist niet dat wat ons goed uitkomt, maar het zal het beste zijn voor de verdere ontwikkeling, ook al begrijpen wij dit nu nog niet. Deze crisis is een grote kans – voor onze cultuur, onze eigen persoon en voor de ontwikkeling van onze ziel. Er wordt dus véél creativiteit gevraagd, om met de situatie om te gaan. Maar zolang wij nog aan uitjes, events, (reis-)doelen, succes, carrière en geld blijven hechten, zolang gaat het pijn doen. Precies daarom heeft ons ik het in deze periode zo zwaar, terwijl onze ziel (hopelijk) leert. Maar geloven wij nog in een ziel?
Vaalser Weekblad, 08 Mai 2020
Commentaires