Ten aanzien van de 2e corona-golf laten mensen in gesprekken steeds meer hun diepe bezorgdheid en radeloosheid zien: waar moet dit naartoe? Waar eindigt dit? Vooral ook als het om de mondkapjes gaat. Hoe kun je als medische leek nog tussen pro en contra onderscheiden? Want het medische nut van niet-medische mondkapjes is nog steeds omstreden – zelfs onder vakmensen. Wie mogen wij nog geloven? Duidelijk is wel dat de mondkapjes een psychologische werking hebben: ze kalmeren de angst. Ze geven het gevoel van beschermd te zijn – maar kweken zo een illusie. Tegelijk bedekken deze »gezichts-luiers« (Daniel Stricker) de helft van het gezicht en kunnen wij minder goed uitmaken of iemand sympathiek is of niet. Want wij kunnen de mond en de gelaatstrekken rondom de mond niet zien. Ook de stem laat het achter de mondkapjes afweten. Daarom dragen de mondkapjes ertoe bij dat het contact en de communicatie met anderen minder wordt. Zo vallen bijvoorbeeld de kleine babbeltjes weg, in de winkel of met de buschauffeur, die vooral voor alleenstaande mensen erg belangrijk zijn. Vaak genoeg hun enige communicatie - behalve met het hondje dan!
DE FUNCTIE VAN MASKERS
Als wij met een spirituele blik gaan kijken, zien wij vaak meer dan met onze gewone ogen. Zelfs in het geval van deze (eigenlijk mensonwaardige) »vrijheidsberoving« door de mondkapjes. Zo kunnen wij in de mondkapjes bijvoorbeeld ook de symboliek van »maskers« ontdekken. In vele culturen zijn er religieuze rituelen en dansen die met maskers worden uitgevoerd. Deze rituelen hebben een diepe spirituele betekenis: achter het masker is de drager van het masker verborgen. De eigenlijke mens achter het masker komt pas tevoorschijn als het masker – tijdens het ritueel of aan het einde ervan – wordt afgezet. Het is net als bij een »poppenkast«: wij zien de poppen bewegen en horen ze spreken, maar wij zien en horen de speler niet. Een poppenkast met figuren óf een religieus ritueel met maskers: beiden laten zien dat het uiteindelijk om de drager van het masker gaat of om de speler die de poppen laat spreken en bewegen. Met óf zonder mondkapjes: ons alledaagse leven is net als zo´n poppenkast. Pas achter het masker van onze sociale rollen is de eigenlijke mens te vinden. De mens die wij werkelijk zijn. Met sterke en zwakke kanten, met mooie en minder mooie trekken. Pas als wij dit sociale masker afnemen, zou de échte mens naar voren kunnen komen en zichtbaar worden.
MASKERS MAKEN MOE
Ook in het alledaagse leven dragen wij dus maskers. Hiermee laten wij zien wie wij zijn – beter: wie wij denken te zijn. Net als een mondkapje is zo'n sociaal masker enerzijds een bescherming maar tegelijk ook een hindernis om met anderen écht in contact te kunnen komen. En dit masker is zwaar; het kost veel energie om hem permanent te dragen, heel de dag en heel het leven. Sociale maskers zijn vermoeiend. Want wij kunnen pas dan ontspannen als er niemand meer in de buurt is waar wij met ons masker indruk op moeten maken. Ontspanning is pas mogelijk als wij ons ´s avonds op de bank laten vallen. Nu hoeven wij niet meer dit masker staande te houden, nu kan de mens daarachter eindelijk tot voorschijn komen. Het leven met maskers is een toneelstuk, terwijl het leven zonder maskers het ware, authentieke leven is. Achter de maskers die wij in het leven dragen lijken wij veel meer op elkaar dan wij nu denken! Maar het is niet zo gemakkelijk om het sociale masker achterwege te laten en de ware mens te laten zien. De mens die wij werkelijk zijn, zonder masker. Want zonder dit masker voelen wij ons wellicht als een »niemand«: naakt en bloot, behoeftig, kwetsbaar en onbeschermd. Dus zetten wij het masker snel weer op – sneller dan wij kunnen denken – en gaat het toneelstuk gewoon door. De mondkapjes zijn een kleine, maar toch ook bedreigende oefening. Goed dat wij ze niet alleen als bescherming ervaren maar ook als beperking en vrijheidsberoving. Het is een kans om het alledaagse spel met sociale maskers te doorzien en als zelfgekozen(!) vrijheidsberoving te ervaren. Maar als wij een keer de mens in ons de kans hebben gegeven om de vrijheid zonder masker te proeven – nou, dit smaakt naar meer. En ontspanning is goed voor het immuunsysteem.
Vaalser Weekblad, 06 Nov. 2020
Comments